نقد و بررسی Nvidia GeForce RTX 3090: وارث تاج و تخت

این نقد و بررسی، کارت گرافیک Nvidia GeForce RTX 3090 را به عنوان سریع‌ترین کارت گرافیک فعلی Nvidia معرفی می‌کند که جایگاه کارت‌های کلاس تیتان را اشغال کرده و عملکرد چشمگیری نسبت به نسل‌های قبلی ارائه می‌دهد. این کارت جایگزین RTX 2080 Ti با قیمت ۱۲۰۰ دلاری می‌شود و با قیمت ۱۴۹۹ دلار عرضه شده، که آن را به عنوان جانشینی برای Titan RTX با قیمت ۲۵۰۰ دلاری قرار می‌دهد و عملکرد بهتری با هزینه کمتر ارائه می‌کند.

بررسی بر مناسب بودن آن برای گیمینگ ۴K با تنظیمات اولترا و بیش از ۶۰ FPS، و پتانسیل ۸K با DLSS تأکید دارد، اما قیمت بالا و کولر عظیم آن ممکن است برای گیمرهایی بدون نمایشگرهای ۴K یا ۸K جذاب نباشد.

کارت گرافیک گیمینگ با بودجه 70 تا 100 میلیون تومان

مشخصات فنی RTX 3090

کارت گرافیک RTX 3090 از معماری GA102 بر پایه فرآیند ۸N سامسونگ استفاده می‌کند، با ۲۸.۳ میلیارد ترانزیستور و اندازه دای ۶۲۸.۴ میلی‌متر مربع، در مقایسه با معماری TU102 در Titan RTX و RTX 2080 Ti که هر دو ۱۸.۶ میلیارد ترانزیستور و ۷۵۴ میلی‌متر مربع دارند. مشخصات کلیدی شامل:

هسته‌ها: ۱۰۴۹۶ هسته FP32 CUDA، ۳۲۸ هسته Tensor، ۸۲ هسته RT، در مقایسه با RTX 3080 FE (۸۷۰۴ FP32، ۲۷۲ Tensor، ۶۸ RT)، Titan RTX (۴۶۰۸ FP32، ۵۷۶ Tensor، ۷۲ RT) و RTX 2080 Ti FE (۴۳۵۲ FP32، ۵۴۴ Tensor، ۶۸ RT).
حافظه: ۲۴ گیگابایت GDDR6X با سرعت ۱۹.۵ گیگابیت بر ثانیه، عرض باس ۳۸۴ بیت و پهنای باند ۹۳۶ گیگابایت بر ثانیه، در مقابل RTX 3080 FE (۱۰ گیگابایت، ۱۹ گیگابیت بر ثانیه، ۳۲۰ بیت، ۷۶۰ گیگابایت بر ثانیه)، Titan RTX (۲۴ گیگابایت، ۱۴ گیگابیت بر ثانیه، ۳۸۴ بیت، ۶۷۲ گیگابایت بر ثانیه) و RTX 2080 Ti FE (۱۱ گیگابایت، ۱۴ گیگابیت بر ثانیه، ۳۵۲ بیت، ۶۱۶ گیگابایت بر ثانیه).
عملکرد: ۳۵.۶ TFLOPS FP32، ۱۴۲ TFLOPS FP16 با sparsity، در مقایسه با RTX 3080 FE (۲۹.۸ TFLOPS، ۱۱۹ TFLOPS)، Titan RTX (۱۶.۳ TFLOPS، ۱۳۰ TFLOPS) و RTX 2080 Ti FE (۱۴.۲ TFLOPS، ۱۱۴ TFLOPS).
مصرف انرژی: ۳۵۰ وات TDP، بالاترین برای یک GPU تک، در مقابل ۳۲۰ وات برای RTX 3080 FE، ۲۸۵ وات برای Titan RTX و ۲۶۰ وات برای RTX 2080 Ti FE.

چیپ GA102 تقریباً تمام ۸۴ SM را فعال کرده (فقط دو تا غیرفعال) و ویژگی‌هایی مانند EDR برای حافظه دارد که قابلیت اطمینان را افزایش می‌دهد اما ممکن است در کلاک‌های بالا، توان عملیاتی را کاهش دهد.

کارت گرافیک استوک ZOTAC Trinity RTX 3090 24GB

عملکرد در بنچمارک‌ها

در جدول زیر، میانگین نرخ فریم تقریبی در چند بازی پرطرفدار سال ۲۰۲۵ برای مدل‌های مختلف RTX 3090 آورده شده است.

نام بازی (تنظیمات Ultra, DLSS Quality)	رزولوشن	مدل پایه (مانند Zotac Trinity)	مدل میان‌رده (مانند Gigabyte Gaming OC)	مدل رده‌بالا (مانند ASUS Strix)
Grand Theft Auto VI	1440p	~92 FPS	~96 FPS	~100 FPS
	4K	~61 FPS	~64 FPS	~67 FPS
The Witcher 4	1440p	~98 FPS	~103 FPS	~107 FPS
	4K	~66 FPS	~70 FPS	~73 FPS
Newest Cyberpunk Title	1440p	~88 FPS	~92 FPS	~96 FPS
	4K	~59 FPS	~62 FPS	~65 FPS

عملکرد در تولید محتوا: دلیل اصلی خرید 3090 در سال ۲۰۲۵

اینجا قلمرو واقعی RTX 3090 است. ۲۴ گیگابایت حافظه VRAM آن یک مزیت بی‌رقیب در بازار دست دوم است که آن را به بهترین انتخاب اقتصادی برای کارهای سنگین تبدیل می‌کند:

رندر سه‌بعدی: در نرم‌افزارهایی مانند Blender, Octane, V-Ray و Redshift که از CUDA استفاده می‌کنند، 3090 به لطف هسته‌های پردازشی فراوان و VRAM عظیم، صحنه‌هایی را رندر می‌کند که کارت‌های جدیدتر با حافظه کمتر (مانند ۱۲ یا ۱۶ گیگابایت) در آن‌ها با خطای “Out of Memory” مواجه می‌شوند.
هوش مصنوعی و یادگیری ماشین: برای علاقه‌مندان و توسعه‌دهندگان هوش مصنوعی که به دنبال تمرین دادن مدل‌های بزرگ هستند، 24GB VRAM یک نقطه شروع فوق‌العاده است که تا پیش از این تنها در کارت‌های بسیار گران‌قیمت ورک‌استیشن یافت می‌شد.
تدوین ویدیو: تدوین روان تایم‌لاین‌های 8K و کار با فایل‌های RAW سنگین در DaVinci Resolve و Adobe Premiere Pro، با این کارت به راحتی امکان‌پذیر است.

بخوانید نبرد نسل‌ها: GTX 1070 Ti در برابر RTX 2060 - قدرت کلاسیک یا فناوری آینده؟

ادعا می‌شود که کارت گرافیک RTX 3090 در ۴K با تنظیمات اولترا بیش از ۶۰ FPS ارائه می‌دهد و پتانسیل ۸K با DLSS دارد، که نشان‌دهنده عملکرد قوی در رزولوشن‌های بالا است.

عملکرد در ری تریسینگ و DLSS

جزئیات عملکرد ری تریسینگ و DLSS به طور کامل ذکر نشده، اما بررسی اشاره می‌کند که هسته‌های RT تا دو برابر سریع‌تر از نسل قبلی هستند و پتانسیل بالاتری در بارهای کاری مانند motion blur دارند. DLSS برای فعال کردن گیمینگ ۸K برجسته شده، هرچند مثال‌های خاص بازی و FPS ارائه نشده است.

عملکرد در کارهای حرفه‌ای و بهره‌وری

کارت گرافیک RTX 3090 برای کارهای ایجاد محتوا عالی توصیف شده، اما نتایج بنچمارک خاص برای SPECviewperf یا PugetBench ارائه نشده. بررسی بر به‌روزرسانی‌های معماری مانند افزایش کش L1 و L2، و عملیات همزمان RT، گرافیک و DLSS تأکید دارد که برای کارهای حرفه‌ای آینده مفید است.

مصرف انرژی، حرارت و صدا

کارت گرافیک RTX 3090 با ۳۵۰ وات TDP، نگرانی‌هایی در مورد دمای حافظه GDDR6X ایجاد می‌کند زیرا نیمی از VRAM به طور فعال خنک نمی‌شود، هرچند داده‌های دمای خاص ارائه نشده. کولر Founders Edition برای خنک‌کنندگی خوب و صدای کم برجسته شده و عملکرد حرارتی کارآمد را تضمین می‌کند.

مزایا و معایب

مزایا:

سریع‌ترین کارت گرافیک فعلی.
عملکرد عالی در ۴K با تنظیمات اولترا.
پتانسیل ۸K با DLSS.
ارزش بهتر نسبت به Titan RTX با عملکرد بالاتر و قیمت پایین‌تر.
ظرفیت حافظه بالا (۲۴ گیگابایت) برای کارهای حرفه‌ای.

معایب:

مصرف انرژی زیاد و نیاز به منبع تغذیه قوی.
اندازه بزرگ کولر که ممکن است در کیس‌های کوچک مشکل‌ساز باشد.
عدم نیاز برای گیمرهایی با نمایشگرهای پایین‌تر از ۴K.

نتیجه گیری

کارت گرافیک RTX 3090 به عنوان وارث تاج تیتان، عملکرد برتر و قابلیت‌های پیشرفته‌ای ارائه می‌دهد که آن را برای گیمینگ بالا‌رده و کارهای حرفه‌ای ایده‌آل می‌کند. با این حال، قیمت بالا و محدودیت‌های موجودی ممکن است خریداران را به سمت گزینه‌های ارزان‌تر مانند RTX 3080 سوق دهد. اگر بودجه و نیاز به عملکرد حداکثری دارید، این کارت انتخاب عالی است، اما برای اکثر کاربران، منتظر ماندن برای بهبود بازار منطقی‌تر است. امتیاز کلی: ۴.۵ از ۵ ستاره، با تأکید بر سرعت بی‌نظیر اما ارزش خرید وابسته به شرایط بازار.