کارت گرافیک RTX 3090، پرچم‌دار نسل Ampere انویدیا در سال ۲۰۲۰، با ۲۴ گیگابایت حافظه GDDR6X، ۱۰۴۹۶ هسته CUDA و TDP ۳۵۰ وات، هنوز در ۲۰۲۵ یکی از قدرتمندترین کارت‌ها برای گیمینگ ۴K و کارهای گرافیکی است. اورکلاکینگ این کارت می‌تواند عملکرد را ۱۰-۲۰ درصد افزایش دهد، اما نیاز به دانش و احتیاط دارد. با ابزارهایی مانند MSI Afterburner، می‌توانید فرکانس هسته را تا +۱۵۰ مگاهرتز و حافظه را تا +۷۵۰ مگاهرتز بالا ببرید، که منجر به FPS بالاتر در بازی‌ها و زمان رندر کمتر در برنامه‌های ادیت می‌شود.

در بنچمارک‌های اخیر، اورکلاک RTX 3090 آن را نزدیک به RTX 4080 نگه میدارد، به ویژه با DLSS. اما ریسک‌هایی مانند حرارت بالا و کاهش عمر وجود دارد. این راهنما گام‌به‌گام اورکلاکینگ ایمن را پوشش می‌دهد، از مقدمات تا تست ثبات، و شامل مقایسه عملکرد قبل و بعد است. اگر گیمر یا حرفه‌ای ادیت هستید، اورکلاک می‌تواند سرمایه‌گذاری شما را بهینه کند، اما همیشه با منبع تغذیه قوی (حداقل ۸۵۰ وات) و خنک کننده مناسب شروع کنید. بازار دست دوم نیز این کارت را جذاب کرده، اما بررسی وضعیت ضروری است.

مشخصات فنی RTX 3090 و چرا اورکلاکینگ مفید است؟

با خرید کارت گرافیک RTX 3090 استوک یک پایه چیپ GA102 با ۱۰۴۹۶ هسته CUDA، ۳۲۸ واحد بافت و پهنای باند ۹۳۶ گیگابایت بر ثانیه دریافت میکنید. فرکانس پایه ۱۳۹۵ مگاهرتز و بوست تا ۱۶۹۵ مگاهرتز است، اما GPU Boost آن را تا ۱۹۵۰ مگاهرتز می‌رساند. اورکلاکینگ این محدودیت‌ها را گسترش می‌دهد و برای کاربرانی که به حداکثر عملکرد نیاز دارند، مانند رندرینگ در Blender یا گیمینگ با RT، مفید است.

در ۲۰۲۵، با بازی‌های مدرن مانند Black Ops 6، اورکلاک ۱۵ درصد FPS بیشتر ارائه می‌دهد. اما نیاز به PSU قوی و مانیتورینگ حرارت (کمتر از ۸۰ درجه) دارد. این کارت برای کارهای AI و ویرایش ویدیو هم عالی است، جایی که VRAM بالا تفاوت ایجاد می‌کند.

ابزارها و نرم‌افزارهای لازم برای اورکلاکینگ RTX 3090

برای اورکلاک ایمن، از MSI Afterburner برای تنظیم فرکانس و ولتاژ، و RTSS برای مانیتورینگ FPS استفاده کنید. Heaven یا TimeSpy برای تست ثبات ضروری هستند. HWInfo64 حرارت VRAM و هسته را نشان می‌دهد. Precision X1 انویدیا هم گزینه خوبی است. دانلود نسخه‌های به‌روز در ۲۰۲۵ از سایت‌های رسمی. تنظیمات اولیه: قدرت را به ۱۱۴ درصد افزایش دهید، فن را دستی کنید تا حرارت کنترل شود. همیشه بک‌آپ BIOS بگیرید.

مراحل اورکلاکینگ گام‌به‌گام RTX 3090

۱. سیستم را آماده کنید: PSU حداقل ۸۵۰ وات، کیس با جریان هوا خوب.

۲. برنامه Afterburner را نصب و اجرا کنید.

۳. قدرت را به حداکثر (۱۱۴ درصد) تنظیم کنید.

۴. هسته را +۱۵ مگاهرتز افزایش دهید، تست کنید با Heaven برای ۳۰ دقیقه.

۵. اگر پایدار، تکرار تا +۱۵۰ مگاهرتز (معمولاً حداکثر ایمن).

۶. حافظه را +۱۰۰ مگاهرتز افزایش دهید، تا +۷۵۰ مگاهرتز تست کنید (مراقب حرارت GDDR6X باشید).

۷. ولتاژ را اگر لازم، +۱۰ درصد افزایش دهید اما از ۱.۰۶ ولت تجاوز نکنید.

۸. برای ثبات، TimeSpy و بازی‌های واقعی تست کنید.

۹. اگر کرش کرد، ۲۵ مگاهرتز کاهش دهید.

۱۰. تنظیمات را ذخیره و اعمال کنید. اورکلاک متوسط: +۱۴۰ هسته، +۷۵۰ حافظه.

ریسک‌ها و نکات ایمنی در اورکلاکینگ RTX 3090

اورکلاکینگ ریسک حرارت بالا، کاهش عمر و ناپایداری دارد. GDDR6X می‌تواند تا ۱۰۰ درجه برسد و آسیب ببیند. نکات ایمنی:

• همیشه حرارت را زیر ۸۰ درجه نگه دارید.
• از پدهای حرارتی بهتر استفاده کنید.
• تست طولانی‌مدت انجام دهید.
• اگر کارت دست دوم، وضعیت را چک کنید.

معایب: مصرف انرژی تا ۴۵۰ وات، صدای فن بیشتر.

عملکرد RTX 3090 اورکلاک شده در بازی‌های ویدیویی

در بنچمارک‌های ۲۰۲۵، اورکلاک RTX 3090 FPS را در ۴K افزایش می‌دهد. با +۱۴۰ هسته و +۷۵۰ حافظه، عملکرد نزدیک به RTX 4080 است.

بازی	رزولوشن	FPS استوک	FPS اورکلاک
Cyberpunk 2077	۴K Ultra + RT	۷۲	۸۵
Hogwarts Legacy	۴K High	۸۸	۱۰۲
Call of Duty: Black Ops 6	۴K High	۹۲	۱۰۵
Red Dead Redemption 2	۴K Ultra	۸۰	۹۲
Assassin’s Creed Valhalla	۴K Ultra	۷۲	۸۳

داده‌ها از Tom’s Hardware نشان می‌دهد افزایش ۱۵ درصدی متوسط.

عملکرد RTX 3090 اورکلاک‌شده در برنامه‌های ادیت و رندرینگ

برای ادیت، اورکلاک زمان پردازش را کاهش می‌دهد. در Blender، رندر سریع‌تر با هسته‌های بیشتر.

بنچمارک‌ها از Puget Systems، افزایش ۱۵-۲۰ درصدی را تأیید می‌کنند.

مقایسه RTX 3090 اورکلاک شده با کارت‌های نسل جدید

در ۲۰۲۵، RTX 3090 اورکلاک شده با RTX 4070 Super رقابت می‌کند اما در مصرف انرژی ضعیف‌تر است. RTX 5090 دو برابر سریع‌تر است، اما برای بودجه محدود، ۳۰۹۰ ایده‌آل است.

آیا خرید دست دوم RTX 3090 ارزش داره یا نه

در مهر 1404، RTX 3090 دست دوم حدود 90 میلیون تومان قیمت دارد. اگر برای اورکلاکینگ، بله ارزش دارد زیرا عملکرد ۴K عالی ارائه می‌دهد و از RTX 4070 در VRAM پیشی میگیرد. اما ریسک‌هایی مانند حرارت GDDR6X آسیب‌دیده و عدم گارانتی وجود دارد. از فروشندگان معتبر بخرید، تست حرارت و بنچمارک انجام دهید. برای ادیت حرفه‌ای یا گیمینگ سنگین، گزینه اقتصادی است، اما اگر بودجه اجازه می‌دهد، سری ۵۰ را در نظر بگیرید.

مزایا و معایب اورکلاکینگ RTX 3090

• مزایا:
  • افزایش ۱۰-۲۰ درصدی عملکرد.
  • بهینه برای بازی‌های RT و ادیت.
  • رایگان با نرم‌افزارهای موجود.
• معایب:
  • ریسک حرارت و ناپایداری.
  • مصرف انرژی بیشتر.
  • نیاز به دانش فنی.

پایان بندی

راهنمای اورکلاکینگ RTX 3090 نشان داد که با تنظیمات ایمن مانند +۱۴۰ هسته و +۷۵۰ حافظه، می‌توانید عملکرد را بدون آسیب افزایش دهید. در ۲۰۲۵، این کارت همچنان برای گیمینگ ۴K و رندرینگ حرفه‌ای قدرتمند است، به ویژه با DLSS. اما ریسک‌ها را جدی بگیرید: حرارت را کنترل کنید، تست کنید و از ابزارهای مناسب استفاده کنید. اگر تازه‌کار هستید، از اورکلاک متوسط شروع کنید یا به undervolting فکر کنید برای کارایی انرژی.

بازار دست دوم فرصتی عالی برای خرید ارزان است، اما وضعیت را بررسی کنید. در نهایت، اورکلاکینگ RTX 3090 می‌تواند سیستم شما را به سطح بعدی ببرد، اما تعادل بین عملکرد و ایمنی کلیدی است. اگر به دنبال حداکثر FPS یا زمان رندر کمتر هستید، این راهنما کمک می‌کند. برای آینده، سری ۵۰ را ارزیابی کنید، اما ۳۰۹۰ هنوز سلطان ارزش است.

سوالات متداول برای خریداران RTX 3090

۱. اورکلاکینگ RTX 3090 ایمن است؟ بله اگر گام‌به‌گام و با مانیتورینگ حرارت انجام شود؛ حداکثر +۱۵۰ هسته و +۷۵۰ حافظه، اما تست ثبات ضروری است.

۲. چقدر عملکرد افزایش می‌یابد؟ ۱۰-۲۰ درصد در FPS بازی‌ها و زمان رندر ادیت؛ مثلاً در Cyberpunk از ۷۲ به ۸۵ FPS در ۴K.

۳. ابزار لازم چیست؟ MSI Afterburner برای تنظیم، Heaven/TimeSpy برای تست، HWInfo برای حرارت. رایگان و آسان.

۴. قیمت دست دوم در ۲۰۲۵ چقدر است؟ ۵۰۰-۷۰۰ دلار؛ ارزش دارد اگر سالم، اما حرارت GDDR6X را چک کنید.

۵. آیا بهتر از RTX 4070 است؟ در VRAM و ادیت بله، اما در انرژی و RT جدید نه؛ برای بودجه محدود گزینه خوب.